ارز دیجیتال چیست؟ کاربرد و روش دریافت ارز دیجیتال در ایران و جهان

ارز دیجیتال یا Cryptocurrency نوعی پول دیجیتالی یا الکترونیکی است که به منظور برقراری امنیت از نوعی روش رمزنگاری استفاده می‌کند. در سال 2016 میلادی، به سختی می‌شد یک بانک بزرگ، شرکت مالی یا حسابداری معتبر، شرکت‌های نرم‌افزاری مالی و حتی ادارات مالی وابسته به دولت در ایالات متحده امریکا پیدا کرد که درباره ارز دیجیتال تحقیق و مقاله‌ای منتشر نکرده و یک پروژه بلاک چین (BlockChain) نداشته باشد. بلاک چین یا زنجیره بلوکی به معنای یک سری بلوک به هم پیوسته از اطلاعات مالی هستند.

توماس کارپر، یکی از سناتورهای آمریکایی در خصوص ارز دیجیتال اینگونه می‌گوید:

برخی از افراد، تصورات خاصی از ارزهای مجازی و شاید مهم‌ترین آن‌ها، بیت‌کوین (Bitcoin) دارند و برخی دیگر از آن، یک ترس موهوم برای خود و دیگران ساخته‌اند و بسیاری از ما، در یک گنگی و ابهام خاص در خصوص این نوع پول دیجیتال به سر می‌بریم.

اما فارغ از تمامی اخبار و شایعات و حاشیه‌ها، بسیاری از مردم، حتی بانکداران، مشاوران مالی و توسعه دهندگان، دانش بسیار محدودی در خصوص ارز دیجیتال دارند و اغلب آن‌ها حتی از درک مفهوم اصلی این موضوع، عاجزند. در این مطلب می‌خواهیم ببینیم ارز دیجیتال چیست و با انواع و وضعیت شرعی و قانونی آن به همراه نحوه خرید پول دیجیتال در ایران آشنا شویم.

تعریف ارز دیجیتال رمزنگاری شده چیست؟

بیایید تمامی حاشیه‌ها و تعاریف عجیب و غریب در خصوص ارز رمزنگاری شده را کنار زده و آن را به یک مفهوم ساده بدل کنیم. ارز رمزنگاری شده، محدود به یک پایگاه داده است که هیچ‌کس توان ایجاد تغییر در آن را بدون داشتن یک سری شرایط خاص ندارد. ممکن است این تعریف، خیلی ساده به نظر برسد؛ اما باور کنید یا نه، این دقیقا همان چیزی است که معنای صحیح یک ارز رمزنگاری شده است.

پول را وارد حساب بانکی خود کنید، در این پایگاه داده، چه چیزی بیشتر از یک سری ورودی وجود دارد که می‌توانند تحت شرایطی خاص تغییر کنند؟ شما حتی می‌توانید سکه‌های فلزی و یا یادداشت‌های خود را نیز در این پایگاه داده بگنجانید؛ حتی این موارد هم داده و یا ورودی‌هایی هستند که در یک پایگاه داده فیزیکی ذخیره شده و تنها در شرایطی خاص می‌توانند تغییر کنند. پول دیجیتال رمزنگاری شده، یک ورودی مورد تایید در نوعی خاص از پایگاه داده متشکل از حساب‌ها، تعادل و معاملات است.

خواص Cryptocurrency

در ادامه به دو خاصیت اصلی ارز دیجیتال می‌پردازیم.

1. عرضه کنترل شده

عرضه ارز دیجیتال، محدود به توکن‌های مشخصی است. طبق پیش‌بینی کارشناسان مالی، عرضه بیت‌کوین به مرور کاهش خواهد یافت تا در نهایت، حدودا در سال 2140 به پایین‌ترین حد خود برسد. تمامی رمزنگاری‌ها با تایید برنامه‌ کدنویسی شده که ارزها را کنترل می‌کند، تایید می‌شوند. می‌توان این‌طور گفت که هر معامله ارز دیجیتال که در آینده صورت خواهد گرفت، در زمان حال امکان‌پذیر است.

2. بدون بدهی اما قابل حمل

پول به شکل‌های متفاوتی در حساب بانکی شما ذخیره می‌شود. زمانی که پولی را در حساب بانکی خود ذخیره دارید، شما پول را به صورت فیزیکی مشاهده نمی‌کنید؛ بلکه تنها اعداد برای شما قابل رویت هستند. در خصوص ارز دیجیتال، قضیه کمی متفاوت است. پول دیجیتال رمزنگاری شده، تنها یک سری اعداد نیستند بلکه آن‌ها معرف خود با سکه‌های الکترونیکی یا همان بیت‌کوین‌ها هستند.

شما هرکجای دنیا که باشید، پول دیجیتال همراه شماست. احتمال حمله دزدها و سرقت بردن فیزیکی پول از حساب شما ممکن نیست. شما نمی‌توانید کسی را مجبور کنید از بیت‌کوین استفاده کند و همچنین برای استفاده خود، نیاز به تهیه مجوز از کسی ندارید؛ شما حتی نمی‌توانید معامله‌ای را لغو کنید. ارز دیجیتال، به عنوان یک پول با عرضه محدود، توسط دولت، بانک و یا سایر موسسات مالی، قابل تغییر نیست. بورس اوراق بهادار، وابسته به سیاست‌های پولی بوده و بانک مرکز می‌تواند در آن دخالت کند، اما ارز دیجیتال چنین مسائلی را ندارد.

سارا گنجر، نویسنده و سخنگوی اقتصادی:

ارز دیجیتال در حالی‌که هنوز نسبتا جدید و ناپایدار است اما استاندارد آن با استاندارد طلا برابری می‌کند. مطمئنا میزان استفاده از ارز دیجیتال در حال افزایش است و در سال‌های آینده، مردم عادی‌تر با آن برخورد خواهند کرد. در حال حاضر، ارز دیجیتال در حاله عدم اطمینان در بین مردم قرار دارد؛ برای پیشرفت، لازم است تا سرمایه‌گذاران و خریداران از آن حمایت کنند. انتظار می‌رود در دو سال آینده، مردم بتوانند گرایش بیشتری به ارز دیجیتال داشته و معاملات خود را از طریق ارز رمزنگاری شده انجام دهند.

داستان ارز دیجیتال از کجا شروع شد؟

ارز دیجیتال چیست و چگونه رمزنگاری ارزها، می‌تواند به عنوان یک محصول جانبی برای پول نقد دیجیتال استفاده شود؟ تعداد کمی از افراد هستند که می‌دانند رمزنگاری ارز، به عنوان یک محصول جانبی از یک تکنولوژی یا یک مفهوم موجود، ظاهر شده است. ساتوشی ناکوموتو، مخترع بیت‌کوین، مهم‌ترین ارز دیجیتال موجود، هرگز آن را به عنوان یک ارز دیجیتال، ایجاد نکرد. وی در سال 2008، زمانی که بیت‌کوین را معرفی کرد، در بیانیه خود اعلام داشت که «یک سیستم پول نقد پایاپای» را گسترش داده است. هدف او از اختراع بیت‌کوین، چیز دیگری بود و اکثر مردم این را متوجه نشدند. پول نقد دیجیتال، قبل از معرفی بیت‌کوین، وجود داشته است و ناکوموتو فقط آن را توسعه داد.

ساتوشی ناکوموتو، ژانویه سال 2009:

بیت‌کوین، اولین سیستم پول نقد الکترونیکی است که از یک شبکه نظیر به نظیر (Peer-to-Peer) برای جلوگیری از یک سری هزینه‌های دوبرابری استفاده می‌کند. این سیستم، بدون نیاز به سرور یا حتی یک سرور مرکزی کار کرده و به طوری کلی می‌توان گفت، یک سیستم غیرمتمرکز است.

مهم‌ترین بخش اختراع ناکوموتو، این بود که او راهی برای ساخت یک پول نقد دیجیتالی غیرمتمرکز پیدا کرد. در دهه نود میلادی، تلاش‌های بسیار زیادی برای ایجاد پول دیجیتال صورت گرفت که تقریبا همگی آن‌ها محکوم به شکست شدند. ساتوشی ناکوموتو در یکی دیگر از سخنرانی‌های خود اینگونه گفت:

پس از گذشت بیش از یک دهه از آمدن سیستم‌های شخص ثالث مانند دیجی‌کش (DigiCash) و … که همگی شکست خوردند، آن‌ها تازه متوجه شدند که دلیلی برای این شکست وجود دارد. امیدوارم که آن‌ها بالاخره بتوانند تمایزی بین این مفاهیم و سیستم‌ها ایجاد کنند. این اولین بار است که می‌بینم همگی در تلاش هستیم تا یک سیستم مبتنی بر اعتماد ایجاد کنیم.

پس از دیدن تمامی تلاش‌ها برای ایجاد یک سیستم متمرکز که منجر به شکست شد، ساتوشی سعی داشت تا یک سیستم نقد دیجیتالی غیرمتمرکز ایجاد کند؛ مانند یک شبکه همگرا برای به اشتراک‌گذاری فایل. این ایده، تصمیمی برای ایجاد ارز رمزنگاری شده بود. این همان دلیل گم‌شده‌ای بود که موجب شکست بسیاری از ارزهای دیجیتال شد و ساتوشی ناکوموتو آن را پیدا کرد. درک این مفهوم، کمی پیچیده است، اما سعی می‌کنیم تا جایی که امکان دارد، آن را ساده‌سازی کنیم. با پوبل همراه باشید.

ارز دیجیتال چگونه کار می‌کند

برای تحقق بخشیدن به پول نقد دیجیتال، شما نیاز به یک شبکه پرداخت با یک حساب کاربری، تعادل و معامله دارید. درک این موضوع ساده است؛ مشکل در جای دیگریست. مشکل اصلی و اساسی در هر شبکه پرداختی، جلوگیری از صرف هزینه دوبرابری است؛ در واقع در این سیستم باید از پرداخت دو بار برای یک معامله یا یک حساب، جلوگیری شود. این‌کار معمولا توسط یک سرور مرکزی صورت می‌گیرد.

در یک سیستم غیرمتمرکز، شما یک سرور مرکزی ندارید که از دو بار پرداخت هزینه جلوگیری کند؛ بنابراین نیاز به یک نهاد داریم تا بتواند این کار را انجام دهد. هر نظیر (Peer) در این شبکه، باید لیستی از تمامی این معاملات داشته باشد تا صحت و اعتبار معاملات صورت گرفته در شبکه را بررسی کرده و برای جلوگیری از دو برابر شدن هزینه، تلاش کند. اگر تنها یک جزء از این شبکه نتواند در تعادل و تعامل با سایرین همکاری کند، همه چیز در هم شکسته و پروژه با شکست مواجه می‌شود. تمامی نهادها نیاز به یک توافق مطلق دارند. معمولا یک مرجع مرکزی برای اعلام وضعیت و صحت این تعادل، مورد استفاده قرار می‌گیرد اما چگونه می‌توان آن مرکز توافقی را بدست آورد؟

پاسخ این پرسش را هیچکس نمی‌دانست تا اینکه ساتوشی ناکوموتو آمد و از ایده‌های خود گفت. در آن زمان، هیچ کسی ناکوموتو را باور نکرد و به حرف‌های او باور نداشت. ساتوشی ثابت کرد که ایده وی دست‌یافتنی است. نوآوری اصلی ناکوموتو دستیابی به یک توافق، بدون داشتن یک مرکز اصلی بود. رمزنگاری، بخشی از این راه‌حل است؛ بخشی که راه‌حل را هیجان زده، جذاب و قابل انجام می‌کند تا در تمامی جهان قابل اجرا شود.

ارز های دیجیتال چگونه تولید می شوند

بیایید نگاهی به مکانیزم حاکم بر پایگاه داده‌های رمزنگاری شده بیاندازیم. ارز دیجیتال مانند بیت‌کوین، از شبکه‌های نظیر به نظیر تشکیل شده که هر نظیر، دارای یک سابقه تاریخی کامل از معاملات و تعادل‌های هر حساب است. این معامله مانند یک فایل است که می‌گوید «فرد M بیت‌کوین X را به فرد N می‌دهد». این فایل توسط کلید خصوصی فرد M امضا شده است. این امضا، نوعی رمزنگاری کلید عمومی (Public Key) بوده و چیز خاص دیگری ندارد. پس از اینکه این امضا صورت گرفت، معامله در شبکه بلاک‌چین پخش (Broadcast) می‌شود. تمام این رویه، توسط تکنولوژی P2P انجام می‌شود.

بلاک‌چین و ارز رمز نگاری

این معامله تقریبا بلافاصله در کل شبکه شناخته می‌شود اما برای تایید آن، نیاز به زمان مشخصی است. دریافت تایید، یک مفهوم بحرانی در ارز دیجیتال رمزنگاری شده است. در واقع تمامی پروسه رمزنگاری را می‌توان در بخش «تایید» آن دید. تا زمانی که این معامله تایید نشده باشد، در انتظار بوده و احتمال جعلی بودن آن وجود دارد. زمانی‌که یک معامله تایید شد، دیگر جای نگرانی وجود ندارد و احتمال جعلی بودن آن، از بین رفته است. این رویه، همان بلاک‌چین است.

تنها صاحبان سکه (Miners) می‌توانند معملات را تایید کنند که اصطلاحا به آن‌ها معدنچیان ارز دیجیتال گفته می‌شود، این شغل آن‌ها در شبکه ارز دیجیتال رمزنگاری شده است. معدنچیان، وظیفه انجام معاملات، مهر و موم کردن و گسترش آن‌ها را در شبکه بر عهده دارند. پس از اینکه یک معامله توسط معدن تایید شد، هر گره یا بلاک باید به زنجیره اضافه شود. این بلاک‌ها، تبدیل به بخشی از زنجیره بلاک چین می‌شوند.

به گفته کارشناسان مالی، با رویه‌ای که ارز دیجیتال در پیش گرفته، در چند سال آینده، دولت‌های بزرگ، اقدام به ایجاد شبکه‌های پول نقد دیجیتال کرده و مردم نیز از پول نقد غیرمترکز برای انجام معاملات خود استفاده خواهند کرد.

معدن‌چیان چه‌کاری انجام می‌دهند؟

عمدتا همه می‌توانند معدنچی باشند. از آنجایی که یک شبکه متمرکز دارای یک سازمان یا واحد نظارت‌گر برای اعطای این وظیفه به افراد نیست، پس باید مکانیزمی برای جلوگیری از امکان سواستفاده از این وظیفه وجود داشته باشد. تصور کنید هر شخصی بتواند یک معدنچی شود و معمالات جعلی را گسترش دهد، این سیستم بلافاصله شکست خواهد خورد. ساتوشی ناکوموتو قوانینی را وضع کرده تا افراد برای اینکه بتوانند معدنچی شوند، نیاز به انجام یک سری امور برای واجد شرایط بودن داشته باشند. در حقیقت آن‌ها باید بتوانند یک هش (Hash – محصولی از یک تابع رمزنگاری) پیدا کرده تا بتوانند بلاک‌ها را با بلاک قبلی خود متصل کنند. این رویه، «اثبات کار» نامیده می‌شود. در بیت‌کوین، این پروسه تحت الگوریتم SHA 256 Hash صورت می‌گیرد.

نیازی به درک جزئیات مربوط به الگوریتم SHA 256 نیست. دانستن این نکته که این الگوریتم، پایه‌ای از پازل رویه رمزنگاری است که معدنچیان برای حل آن در رقابت هستند، کافی است. پس از پیدا کردن یک راه‌حل، یک معدنچی می‌تواند یک بلوک را ساخته و آن را به بلاک‌چین اضافه کند. برای ایجاد انگیزه، وی حق دارد یک تراکنش، اصطلاحا با نام Coinbase اضافه کند که تعداد مشخصی بیت‌کوین به او خواهد داد. این، تنها راه ایجاد بیت‌کوین معتبر در شبکه ارز دیجیتال رمزنگاری شده است.

اگر معدنچیان بتوانند پازل رمزنگاری را حل کنند، بیت‌کوین‌ها تنها می‌توانند ایجاد شوند. هرچه پازل‌ها مشکل‌تر شوند، قدرت کامپیوتری که یک معدنچی برای حل آن لازم دارد، بیشتر می‌شود. در نتیجه معدنچیان نیاز به سرمایه‌گذاری بیشتری بر روی سیستم کامپیوتری خود دارند. در هر مرحله، مقدار مشخصی از بیت‌کوین ایجاد می‌شود و این یک توافق دوطرفه است.

خواص انقلابی

اگر در حال فکر کردن به صورت جدی به بیت‌کوین و معدنچیان هستید، باید بگوییم که بیت‌کوین، به عنوان یک شبکه غیرمتمرکز از همتایان یا نظیرها (Peers)، چیزی فراتر از حفظ تعادل حساب‌ها و معاملاتی است که در حساب بانکی خود می‌بینید. تعداد بیت‌کوین‌هایی که وارد پایگاه داده می‌شود، بسیار بیشتر از آنچه است که شما می‌بینید. پایگاه داده‌ای که توسط افرادی که شما نمی‌بینید، امکان تغییر در شرایط خاص را دارد.

اریک وورهیس، یکی از کارآفرینان بیت‌کوین در این خصوص، چنین گفته:

این درواقع همان توسعه جامعه انسانی است که در حال حاضر در نوعی مبارزه در قلمرو بیت‌کوین به سر می‌برد. به زودی جدایی بین پول و دولت، اتفاق خواهد افتاد.

اساسا، رمزنگاری در خصوص ارزش‌گذاری و ارزشیابی توکن‌ها در پایگاه داده غیرمتمرکز است. رمزنگاری، به این فرایند، ارزش داده و آن را تضمین می‌کند. به گفته افراد خبره فعال در حوزه ارز دیجیتال، احتمال برخورد یک سیارک با خانه شما، بیشتر از احتمال به خطر افتادن یک بیت‌کوین است. معاملات بورس نیز با ریسک بالایی همراه است و هیچ‌چیزی، بی‌خطر بودن و یا نابودی سهام شما را تضمین نمی‌کند، اما این موضوع، در خصوص بیت‌کوین، متفاوت است.

ویژگی‌های تراکنش

در ادامه به برخی از ویژگی‌هایی که تراکتش‌های مربوط به ارز دیجیتال دارند، اشاره می‌کنیم.

1. غیر قابل بازگشت

پس از اینکه یک معامله تایید شد، امکان بازگشت و یا معکوس شدن آن وجود نخواهد داشت. این یک قانون بسیار محکم است؛ به این معنا که هیچ شخصی، نه شما، نه بانک، نه حتی رییس جمهور ایالات متحده و نه حتی خودِ ساتوشی ناکوموتو و نه هیچ‌یک از معدنچیان، نمی‌توانند یک معامله را بازگردانند. اگر شما پولی را ارسال کرده‌اید، دیگر راهی برای بازگشت آن پول نخواهید داشت. پس نهایت دقت را در کار خود داشته باشید؛ چرا که اگر ناخواسته، پول دیجیتال خود را به یک هکر یا یک باج‌گیر ارسال کنید، دیگر راهی برای بازگرداندن آن پول ندارید.

2. نام مستعار

هیچ‌یک از معاملات یا حساب‌ها، به هویت‌های واقعی متصل نشده‌اند. شما بیت‌کوین‌ها را از آدرس‌هایی دریافت خواهید کرد که متشکل از 30 کارکتر هستند و به اصطلاح، زنجیره‌ای از کارکتر و حروف به نظر می‌رسند. معمولا امکان تحلیل جریان معامله وجود دارد اما امکان فهمیدن هویت واقعی یک کاربر از طریق آدرس، میسر نیست.

3. سریع و جهانی

تراکنش‌ها بلافاصله در شبکه پخش شده و پس از چند دقیقه تایید می‌شوند. از آنجایی که تمامی تراکنش‌ها در سطح جهانی و در کامپیوترهای مختلف اتفاق می‌افتد، آن‌ها در خصوص موقعیت جغرافیایی شما بی‌تفاوت هستند. در واقع مهم نیست که بیت‌کوین(ها) را به همسایه خود و یا فردی در نیمکره دیگر ارسال کنیم.

4. امنیت

همانطور که پیش‌تر اشاره کردیم، ارز دیجیتال در یک سیستم رمزنگاری با کلید عمومی، قفل می‌شود. تنها مالک کلید خصوصی می‌تواند رمز عبور را ارسال کند. امنیت رمزنگاری و رمز‌های عجیب و غریبی که برای این بیت‌کوین‌ها گذاشته می‌شود، شکستن آن را غیرممکن خواهد کرد. به گفته کارشناسان، امنیت بیت‌کوین از فورت ناکس (Fort Knox) هم بیشتر است.

5. مُجاز

شما نیازی ندارید تا از کسی درخواست کنید تا از ارز دیجیتال رمزنگاری شده استفاده کند. این تنها یک نرم‌افزار است که همه می‌توانند به صورت رایگان آن را دانلود کنند. پس از آنکه آن را نصب کردید، می‌توانید بیت‌کوین و یا سایر رمزنگاری‌ها را دریافت و ارسال کنید. هیچ شخصی نمی‌تواند شما را از این کار منع کند.

معرفی بهترین ارزهای دیجیتال

ارز دیجیتال رمزنگاری شده، به دلیل مزایا و ویژگی‌هایی که دارد، توانسته به موفقیت‌های چشمگیری دست پیدا کند. این درحالی است که روزی مخترع آن، ساتوشی ناکوموتو، جرأت این را نداشت که در مورد رویای خود صحبت کند. سال‌ها تلاش‌های بسیاری برای معرفی ارزهای دیجیتال مختلف شد که همگی با شکست مواجه شدند. بیت‌کوین شور و اشتیاقی به همراه داشت که گاهی به نظر می‌رسد چیزی فراتر از یک تکنولوژی است.

ارز رمزنگاری شده را می‌توان یک طلای دیجیتال دانست. نوعی از پول که از نفوذ سیاسی هم برخوردار است. پولی که وعده داده در طول زمان ارزش خود را حفظ کرده و حتی افزایش دهد. ارز رمزنگاری شده، یک وسیله پرداخت سریع با دامنه جهانی با میزانی از امنیت است که نمی‌تواند در بازارهای سیاه و یا معاملات غیرقانونی اقتصادی استفاده شود. ارز دیجیتال رمزنگاری شده، یک بازار بسیار پویا و فعال برای سرمایه‌گذاران و سوداگران ایجاد کرده است. معاملاتی مانند Okcoin ،Poloniex یا Shapeshift موجب تجارت صدها ارز رمزنگاری می‌شود. حجم معاملات این نوع ارز، بیشتر از معاملات روزانه بورس اوراق بهادار در بازارهای اروپایی است.

در عین حال، تقسیم و توزیع اولیه سکه (ICO) که عمدتا توسط قراردادهای هوشمند اتریوم (Ethereum) تسهیل شده، منجر به پروژه‌های مالی بسیار پردرآمدی شده که میلیون‌ها دلار سود به همراه داشته‌اند. در این اکوسیستم غنی، سکه‌ها و توکن‌ها، نوسانات شدیدی را تجربه می‌کنند. در برخی مواقع (مانند آنچه در سال 2018 اتفاق افتاد) ممکن است ارزش بیت کوین با افزایش 10 و یا شاید 100 درصدی در یک روز روبرو شده و اگر خوش شانس باشید شاید افزایش 1000 درصدی را هم تجربه کنید!

بیت‌کوین معروف‌ترین ارز رمزنگاری شده است و تاکنون بیشترین معاملات را به همراه داشته است، سایر ارزهای دیجیتال تقریبا مسکوت باقی مانده‌اند. در زیر می‌توانید محبوب‌ترین ارزهای رمزنگاری شده را مشاهده کنید:

بیت کوین

بیت‌کوین، اولین، معروف‌ترین و محبوب‌ترین ارز رمزنگاری شده است که اعتباری به عنوان یک طلای دیجیتال در کل صنعت ارز دیجیتالی دارد. بیت‌کوین به عنوان یک وسیله پرداختی جهانی مورد استفاده قرار گرفته و امنیت آن در حدی است که از حملات و جرم و جنایات سایبری مصون است. پس از گذشت تقریبا 7 سال، ارزش بیت‌کوین از صفر به بیش از 650 دلار افزایش یافته و حجم معاملات آن بیش از 200 هزار معامله در روز است.

اتریوم

اتریوم (Ethereum) را رمزنگار جوانی با نام ویتالیک بوترین اختراع و معرفی کرد. پس از بلاک‌چین و بیت‌کوین، اتریوم هم مجموعه‌ای از حساب‌ها، تعادلات و معاملات را تایید می‌کند. اتریوم هم برای پردازش معاملات خود، قراردادها و برنامه‌های پیچیده‌ای دارد. پس از هک DAO، (یکی از قراردهای هوشمند اتریوم) توسعه دهندگان آن تصمیم گرفتند تا یک توافق بسیار سفت و سخت ایجاد کنند که منجر به ظهور اتریوم کلاسیک شد. اتریوم چندین کلون دارد و خود میزبان چندین توکن مانند DigixDAO و Augur است. این موجب شده تا اتریوم، خانواده‌ای از ارزهای رمزنگاری شده در یک ارز واحد باشد.

ریپل

این ارز دیجیتال، کمتر شناخته شده است. Ripple از محبوبیت کمتر (و یا شاید تنفر بیشتری) نسبت به سایر ارزهای دیجیتال برخورداری است. ریپل، یک رمزنگاری بومی با نام XRP داشته و بیشتر در مورد شبکه‌ای برای پردازش ورودی و خروجی‌های رمزنگاری شده است. XRP ارز را ارزشیابی نمی‌کند بلکه بیشتر از آن‌ها در برابر خطرات، محافظت می‌کند. در آزمایشگاه ریپل، هر توکن XRP را ایجاد کرده و توسط یک مکانیسم در شبکه توزیع می‌شود. ریپل در بین مردم استفاده می‌شود اما به عنوان یک ارز رمزنگاری شده واقعی شناخته نشده و به عنوان یک ذخیره‌ساز ارز دیجیتال محسوب نمی‌شود.

لیتوکوین

لیتوکوین (Litocoin) یکی از اولین ارزهای رمزنگاری شده بود که پس از بیت‌کوین آمد و به عنوان سکه نقره (بیت‌کوین به عنوان سکه طلا) شناخته شد. لیتکوین، از بیت‌کوین سرعت بیشتری داشت و الگوریتمی متفاوت را ارائه می‌داد. لیتکوین را می‌توان یک نوآوری واقعی دانست که به عنوان برادر کوچکتر بیت‌کوین، توانست به خوبی خود را اثبات کند. این نوع از ارز دیجیتال، موجب ظهور چندین ارز رمزنگاری شده دیگر شد که هرکدام از یک نوع پایگاه داده استفاده می‌کردند مانند داگ‌کوین یا فیترکوین. امروزه لیتوکین جایگاه خود را به عنوان دومین ارز دیجیتال رمزنگاری شده پس از بیت‌کوین از دست داده، اما هنوز هم مورد استفاده قرار می‌گیرد و به گفته کارشناسان، می‌تواند به عنوان یک  پشتییبان برای بیت‌کوین محسوب شود.

مونرو

مونرو برجسته‌ترین الگوریتم رمزنگاری است. اختراع این ارز، موجب امنیت بیشتر تنظیمات حریم خصوصی شد. اگر یکی از کاربران بیت‌کوین هستید، هر معامله‌ای که انجام می‌دهید در بلاک‌چین ثبت شده و معاملات قابل پیگیری هستند. اولین پیاده‌سازی ارز رمزنگاری با این الگوریتم، بایت‌کوین بود که پس از مطرح شدن، مورد پذیرش قرار نگرفت. مونرو اولین کلون غیرقابل پیش‌بینی از بایت‌کوین بود و توانست نظرات را در خصوص خود تغییر دهد. مونرو توانست چندین پیشرفت کوچک دیگر با حضور خود بوجود آورد اما هیچ‌یک نتوانستند به اندازه مونرو به محبوبیت و تایید دست پیدا کنند.

محبوبیت مونرو در تابستان سال 2016، زمانی‌که برخی از بازارها تصمیم به پذیرش آن به عنوان ارز گرفتند، به اوج خود رسید. این اتفاق، موجب افزایش قیمت ثابت ارز دیجیتال رمزنگاری شده شد؛ اما امروزه استفاده از مونرو، چندان امیدوار کننده به نظر نمی‌رسد.

علاوه بر موارد نام‌برده در بالا، صدها ارز رمزنگاری شده دیگر وجود دارند که از مقبولیت چندانی بین سرمایه‌گذاران برخوردار نیستند.

ارز دیجیتال در ایران

ارز دیجیتال و بیت کوین در ایران دارای حواشی بسیار زیادی است. در تابستان 1398 که وارد زمان‌های اوج مصرف برق در کشور می‌شدیم، صحبت‌های زیادی درباره ارزهای دیجیتال و تاثیر آن‌ها در افزایش مصرف برق کشور به وجود آمد. وزارت نیرو آمار بسیار جالبی از وضعیت مصرف برق توسط تولیدکنندگان ارز دیجیتال داد و اعلام کرد که آن‌ها 500 مگاوات در هر ساعت برق مصرف می‌کنند و برای استخراج هر بیت‌کوین، برق مورد نیاز 24 واحد مسکونی در سال نیاز است؛ البته فعالان حوزه استخراج ارز دیجیتال معتقد بودند که این آمار درست نیست و در آن اغراق شده است.

با این شرایط، بحث قانونی کردن استخراج ارزهای دیجیتال برای فراهم کردن شرایط شفاف و نگاه به آن به عنوان یک صنعت به میان آمد و خرید و فروش بیت کوین و ارزهای دیجیتال، ممنوع اعلام شد. در 13 مرداد 1398، آیین نامه اجرایی استخراج فرآورده‌های پردازشی رمزنگاری شده توسط معاون اول رئیس جمهور ابلاغ شد. بالاخره قانون مشخص مربوط به قیمت و شرایط استخراج ارز دیجیتال در اواخر آبان 1398 اعلام شد که در آن، هزینه برق مراکزی که به استخراج می‌پردازند، به میزان متوسط نرخ برق صادراتی که حدود 965 تومان برای هر کیلووات ساعت است، تعیین شد. البته این نرخ برای ماه‌های گرم و سرد سال، متفاوت خواهد بود. در 8 ماه سرد سال، نرخ برق به میزان نصف نرخ صادراتی یعنی حدود 480 تومان و در 4 ماه گرم، دو برابر آن یعنی حدود 1900 تومان برای هر کیلووات ساعت خواهد بود.

در این زمینه سعی شد تا تسهیلاتی برای فعالان حوزه استخراج ارز دیجیتال در نظر گرفته شود که شامل عدم دریافت هزینه انشعاب عمومی می‌شود. همچنین اگر فعالیت آن‌ها به صورت جمعی و با ظرفیت بالا باشد، 20 درصد هم تخفیف بیشتری به آن‌ها تعلق می‌گیرد. کسانی که از وزارت صنعت، معدن و تجارت مجوز کسب می‌کنند، می‌تواند به شرکت‌های برق مراجعه کرده و درخواست انشعاب کنند.

اعلام هزینه برق مصرفی برای استخراج ارز دیجیتال با مسائلی همراه شد. سازمان نظام صنفی رایانه‌ای اعلام کرد با چنین نرخی، صنعت استخراج ارز دیجیتال در نطفه خفه شده است و از عملکرد دولت با بخش خصوصی انتقاد کرد. افشین عاشوری، رئیس کمیسیون بلاکچین سازمان نظام صنفی رایانه‌ای اعلام کرد که با نرخ فعلی، امکان فعالیت برای ماینرها وجود ندارند و آن‌ها دستگاه‌های خود را خاموش کرده‌اند. حال باید ببینیم آینده این صنعت تازه قانونی شده در ایران چگون خواهد بود.

آیا ارز دیجیتال حرام است

در اسلام شرایط خاصی برای موارد و کالاهایی که می‌توانند به عنوان پول استفاده شوند، وجود دارد. این شرایط شامل این است که کالاها باید دارای پشتوانه واقعی باشند. حجت الاسلام سید عباس موسویان که عضو شورای فقهی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران بوده و نظریه‌پردازی‌هایی هم درباره بانکداری اسلامی داشته، معتقد است که معامله با بیت کوین و پول‌های مجازی از نظر شرعی اشکال دارد. او درباره مفهوم پول در اسلام و وضعیت بیت کوین گفت:

در اسلام صرفا کالاهای حقیقی از جمله طلا یا سکه طلا، نقره یا سکه نقره، برنج، خرما، گندم، جو و نمک به عنوان پول به رسمیت شناخته می‌شوند و اگر بخواهیم با این تعریف به بیت کوین یا نمونه‌های مشابه نگاه کنیم، بیت کوین به هیچ وجه کالا محسوب نمی‌شود چرا که دارای ارزش ذاتی و پشتوانه نیست.

با توجه به آیه قرآنی وَ لَنْ یَجْعَلَ اللَّهُ لِلْکافِرِینَ عَلَی الْمُؤْمِنِینَ سَبِیلًا به معنای «و خداوند هیچ گاه برای کافران نسبت به جامعه مومن و با ایمان راه تسلط باز نخواهد کرد»، باید گفت که بیت کوین یا ارزهایی مشابه که باعث می‌شود ثروت جامعه با ایمان و مسلمان به جیب کافران راهی شود و شرایط برای تسلط آن‌ها در جامعه ایجاد کند، یک روش مالی نامشروع و ناصحیح است.

برخی مراجع تقلید هم درباره معامله با بیت کوین و پول‌های دیجیتال، سخنانی را ابراز کرده‌اند که در ادامه می‌توانید آن‌ها را مطالعه کنید.

آيت الله مكارم شيرازی

با توجه به ابهامات زیادی که بیت کوین دارد، معامله آن اشکال دارد.

آیت الله هاشمی شاهرودی

با توجه به ابهامات فراوانی که این نوع معامله دارد، استفاده از این پول جایز نیست.

آيت الله صافي گلپايگانی

حرام و اکل مال به باطل است. والله العالم.

آيت الله نوری همدانی

ورود در این معاملات اشکال دارد.

آيت الله شبيري زنجانی

چنانچه استفاده از این‌گونه ارزها نوعا مفسده اقتصادی داشته یا خلاف قانون باشد، خرید و فروش آن‌ اشکال دارد.

حجت‌الاسلام سیدعباس موسویان

معامله با بیت‌کوین و پول‌های مجازی از لحاظ شرعی به دلیل عدم اعتماد اشکال دارد.

آیت الله وحید خراسانی

خرید و فروش آن باطل است.

آیا ارز دیجیتال قانونی است

قانون‌گذای درباره ارز دیجیتال در ایران، در اوایل سال 1398 مطرح شد. وزرات نیرو مدعی شد که میزان برق مصرفی برای تولید یک بیت کوین بسیار زیاد است و برخی از افراد با سوءاستفاده از برق رایگان برخی از مراکز، اقدام به تولید ارز دیجیتال می‌کنند که در روزهای گرم سال و ساعات اوج مصرف، باعث بروز مشکلاتی در شبکه برق می‌شود. از همین رو صحبت‌هایی مبنی بر قانون‌گذاری در این حوزه صورت گرفت و هم‌اکنون، استخراج بیت کوین و ارزهای دیجیتال با کسب مجوز از وزارت صمت (صنعت، معدن و تجارت) ایرادی ندارد. واردات دستگاه‌های استخراج که ASIC نام دارند هم منوط به کسب مجوز از همین وزارت است.

کسانی که به صورت غیرمجاز از برق یا دستگاه‌های قاچاق برای استخراج ارز دیجیتال استفاده کنند، با آن‌ها برخورد قانونی شده و به مراجع قضایی معرفی می‌شوند. همچنین کسانی که مراکز غیرمجاز استخراج ارز دیجیتال را معرفی کنند، 20 درصد خسارتی که توسط این مراکز به شبکه برق وارد شده است، به عنوان پاداش در نظر گرفته خواهد شد.

چگونه ارز دیجیتال بخریم

برای خرید بیت کوین می‌توانید از فروشنده‌های معتبر و سایت‌های صرافی ارز دیجیتال اقدام کنید. حتما قبل از خرید باید از اعتبار جایی که از آن خرید می‌کنید، مطمئن شوید. وقتی سایت مورد نظر خود را پیدا کردید، باید ابتدا یک کیف ارز دیجیتال برای خود ایجاد کنید. منظور از کیف ارز دیجیتال، به نوعی همان حساب بانکی دیجیتال شما است که برای انتقال یا نگهداری پول دیجیتال خود از آن استفاده می‌کنید.

بعد از اینکه کیف پول خود را ایجاد کردید، باید از طریق سایت فروشنده ارز ثبت‌نام کرده و و مدارک شناسایی درخواست شده توسط سایت را برای احراز هویت خود ارائه دهید. هدف از این کار، کاهش کلاه‌برداری مختلف است. بعد از این کار با خرید ارز دیجیتال به میزان دلخواه، آدرس کیف پول خود را در اختیار فروشنده قرار می‌دهید و ارز دیجیتال خود را دریافت می‌کنید.

جمع‌بندی

بازار ارزهای دیجیتال، سریع و بی‌رحم است. تقریبا هروز یک رمزنگاری جدید ظهور می‌کند. توسعه‌دهندگان اولیه این حوزه، ثروتمند شده و سرمایه‌گذاران، ثروت خود را از دست می‌دهند. هر ارز دیجیتال با هزاران وعده همراه است و پیش‌بینی‌های خوبی در خصوص آینده این تکنولوژی صورت گرفته است. برای ورود در این حوزه، در ابتدا باید دانش لازم را کسب کنید تا در مسیر، دچار سقوط و شکست نشوید.

بازارهای پولی همیشه با خطرات بسیاری همراه بوده‌اند؛ اما این موضوع، این واقعیت را که ارز دیجیتال رمزنگاری شده آمده تا بماند را تغییر نمی‌دهد. مردم در سراسر جهان، بیت‌کوین را می‌شناسند و آن را به عنوان یک پول دیجیتال مطمئن، در مقابل کاهش ارزش پول ملی خود خریداری می‌کنند. به طور عمده، در آسیا یک بازار زنده برای معاملات بیت‌کوین وجود دارد و البته باید مواظب جرایم صورت گرفته در این شبکه‌ها هم بود. شرکت‌ها بیش از قبل به سوی قراردادهای هوشمند اتریوم سوق داده می‌شوند و نمایی جدید از معاملات دیجیتالی پولی در حال شکوفا شدن است.

در ایران هم اخیرا استخراج ارز دیجیتال به صورت رسمی به عنوان یک صنعت شناخته می‌شود و قوانین لازم در مورد فعالیت در این حوزه تعیین شده است. برای استخراج ارزهای مختلف و وارد کردن دستگاه‌های ماینینگ، باید از وزارت صنعت، معدن و تجارت مجوزهای لازم اخذ شود که در غیر این‌صورت، با شخص متخلف برخورد قانونی خواهد شد.

انقلاب در صنعت اقتصاد دنیا در حال وقوع است. سرمایه‌گذاران شروع به خرید اوراق قرضه می‌کنند، دولت‌ها و بانک‌ها متوجه شده‌اند که این اختراع توانایی کنترل خود را دارد. ارز رمزنگاری شده در حال تغییر جهان است. شما هم می‌توانید در کناری ایستاده و این روند را شاهد باشید و یا بخشی از این انقلاب شوید.