کاربردی‌ترین روش‌های محافظت از گوشی در برابر ویروس و بدافزار

در دهه اخیر موبایل به عنوان بخش جدایی‌ناپذیر زندگی روزمره انسان شناخته شده است. موبایل‌ها برای ارتباط، کار، آموزش، تفریح و سرگرمی کاربرد قابل توجهی دارند. همین موضوع باعث شده که هکرها و دزدان اینترنتی هم باج‌گیری و دزدی خود را از بستر گوشی‌های هوشمند انجام دهند. در این مطلب 12 روش را به شما توضیح خواهیم داد که برای محافظت از گوشی در برابر ویروس‌ها و بدافزارها مفید هستند.

 راهنمای جامع برای محافظت گوشی در مقابل بدافزار و ویروس

بدافزار (Malicious Software) مجموعه‌ای از برنامه‌هایی است که برای مختل کردن، آسیب زدن و دزدی اطلاعات مهم و یا شخصی افراد استفاده می‌شوند. ویروس نیز نوعی بدافزار است که از طریق لینک‌ها، فایل‌های ضمیمه، پیامک‌ها و سایت‌های ناامن وارد موبایل، تبلت و یا لپ تاپ شده و با انتشار خود، فایل‌های روی دستگاه‌ها را مختل می‌کنند.

رایج‌ترین انواع بدافزار

چند مورد از بدافزارها رواج بیشتری دارند. این بدافزارها در قالب تبلیغات، باج‌افزار، تروجان و برنامه جاسوسی فعالیت می‌کنند. برای مثال می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:

• برنامه تبلیغاتی Adware: کاربران را با تبلیغات مزاحم بمباران می‌کند و برای سازندگان بدافزار درآمدزایی خواهد کرد.
• نرم‌افزار جاسوسی Spyware: مخفیانه بر فعالیت کاربر، ردیابی تاریخچه مرورگر، داده‌های مربوط به موقعیت مکانی و اطلاعات شخصی نظارت می‌کند.
• باج افزار Ransomware: فایل‌‎های دستگاه را رمزگذاری می‌کند و برای رمزگشایی باج می‌خواهد.
• تروجان‌ها Trojans: به شکل برنامه‌های قانونی ظاهر می‌شوند، به دستگاه دسترسی پیدا کرده و به هکرها اجازه می‌دهند داده‌ها را بدزدند یا بدافزارهای دیگر را نصب کنند.

علائم شایع حضور بدافزارها در گوشی

بهتر است پیش از اینکه روش‌های محافظت از گوشی در برابر ویروس و بدافزار را یاد بگیرید، با چند علامت واضحی آشنا شوید که حاکی از وجود بدافزار در گوشی هستند.

• پاپ آپ Pop Up: افزایش ناگهانی تبلیغات آزاردهنده و فراوان، به خصوص تبلیغات وب‌سایت‌های ناآشنا، نشان‌دهنده آلوده شدن گوشی به برنامه‌های تبلیغاتی مزاحم یا همان Adware است.
• قفل شدن برنامه‌های کاربردی: بدافزارهایی هستند که برنامه‌های اصلی را قفل می‌کنند. کاربر تنها با پرداخت هزینه می‌تواند از این اپلیکیشن‌ها استفاده کند.
• هزینه‌های غیرقابل توضیح: هزینه‌های عجیب و غریبی روی صورت‌حساب موبایل شما وجود دارند که گاهی می‌تواند نشان‌دهنده وجود بدافزاری برای ارسال پیام‌های خاص یا برقراری تماس‌های غیرمجاز باشد.
• مصرف سریع باتری گوشی: بدافزارها با استفاده از شارژ باتری موبایل برای آلوده کردن فایل‌ها و نصب اپلیکیشن‌های مخرب، منجر به خالی شدن شارژ باتری می‌شوند. شما نیز باتری را به دفعات زیاد شارژ می‌کنید.

کاربردی‌ترین روش‌های محافظت از گوشی در برابر انواع بدافزار

اکنون که با بدافزارهای شایع و علائم رایج حضور آنها در گوشی آشنا هستید، بهتر است چند روش کلیدی را برای محافظت از گوشی در برابر ویروس و بدافزار بدانید.

1- دانلود آنتی ویروس مناسب

کاربردی‌ترین روشی که برای ارتقای امنیت اطلاعات و سیستم‌‌ها وجود دارد، دانلود آنتی ویروسی معتبر است. کارشناسان توصیه می‌کنند که مردم از برنامه‌های امنیتی اورجینال برای این امر استفاده کنند. کافی است برنامه را نصب کنید و لایسنس آنتی ویروس خریداری شده را فعال نمایید تا از تمام مزایای آنتی ویروس مورد نظر بهره‌مند شوید. دانلود برنامه نیز از طریق گوگل پلی یا اپ استور انجام خواهد شد.

2- تعیین سطح دسترسی اپلیکیشن‌ها

هنگامی که برنامه‌های مختلف را روی گوشی خود نصب می‌کنید، باید با توجه به نوع سرویسی که به شما ارائه می‌دهند، سطح دسترسی هر نرم‌افزار را تعیین کنید. مثلاً برای پیام‌رسان‌ها دسترسی به فهرست مخاطبین، گالری تصاویر، دوربین و میکروفون الزامی است. با این حال باید دسترسی‌های غیرضروری را لغو کنید.

3- باز نکردن لینک‌های ناآشنا و ناایمن

وجود بدافزارها در گوشی باعث مواجهه کاربران با تعداد زیادی پیامک‌ها و ایمیل‌های تبلیغاتی یا اسپم می‌شود. توصیه می‌کنیم از باز کردن این پیام‌ها و لینک‌هایی که در آنها قرار دارند، اجتناب کنید. این پیام‌ها می‌توانند مسیر فیشینگ و دزدی را برای هکرها و دزدان اینترنتی مهیا می‌کنند.

4- دانلود برنامه‌های ضروری از اپ استورهای معتبر

اگر قصد دارید نرم‌افزارهای کاربردی و بازی را روی گوشی خود نصب کنید، از اپ استورهای معتبری مانند گوگل پلی و اپل استور استفاده کنید. چندین اپ استور ایرانی نیز وجود دارند که به خوبی شناخته شده‌اند. این اپ استورها توانسته‌اند رضایت کاربران را به دست آورند.

5- تهیه نسخه پشتیبان

یکی از مهم‌ترین نکاتی که باید در نظر داشته باشید، تهیه نسخه پشتیبان و ذخیره آن در فضاهای ابری مانند گوگل درایو Google Drive و آیکلود iCloud است. به این ترتیب اگر گوشی شما در اثر حملات بدافزارها آسیب ببیند، خیالتان آسوده است که آخرین نسخه از اطلاعات را در فضایی ایمن ذخیره کرده‌اید.

چند راه‌حل مهم برای ارتقای امنیت گوشی

چند نکته مهم وجود دارند که کاربران گوشی‌ها می‌توانند با اجرای آنها، امنیت گوشی خود را به حد قابل قبولی افزایش دهند. این موارد عبارتند از:

1- تعیین رمز عبور قوی

هنگامی که رمز عبور برای نام کاربری اکانت خود تعیین می‌کنید، رمز عبوری قوی با حداقل 8 کاراکتر شامل عدد، حرف و نشانه تعیین کنید. فعال کردن قابلیت Two-Factor Authentication نیز به کاهش سطح دسترسی دیگران به حساب کاربری شما کمک خواهد کرد.

2- هوشیار بودن هنگام استفاده از وای فای عمومی

در هتل‌ها، رستوران‌ها، کافی‌شاپ‌ها، فرودگاه‌ها و اماکن عمومی دیگر می‌توان از وای فای عمومی استفاده کرد. اگرچه برای بسیاری باعث خوشحالی است که به اینترنت نامحدود دسترسی پیدا می‌کنند؛ اما باید توجه داشت که احتمال هک شدن اطلاعات در فضاهایی با وای فای عمومی افزایش می‌یابد. در این شرایط باید آنتی ویروس گوشی، ایمن بودن وای فای را تأیید کند و سپس دستگاه خود را به اینترنت نامحدود و رایگان موجود وصل کنید.

3- غیرفعال بودن بلوتوث

هنگامی که نیازی به بلوتوث موبایل برای اتصال هدفون یا انتقال فایل ندارید، آن را خاموش کنید. با این روش خطر دسترسی غیرمجاز را به حداقل می‌رسانید.

4- استفاده از برنامه‌های پرداخت بانکی مطمئن

باید توجه داشته باشید که انتقال وجه باید از درگاه‌های بانکی معتبر انجام شود تا اطلاعات بانکی مورد دزدی قرار نگیرد.

5- پاسخ ندادن به تماس‌ها و پیامک‌های ناشناخته

بسیاری از تماس‌ها از شماره تلفن‌های اینترنتی و یا شماره‌های رند و ناشناخته با هدف فیشینگ و دزدی اینترنتی برقرار می‌شوند. شما باید این شماره‌ها را پاسخ ندهید و آنها را Block یا Report کنید تا مجدداً تماس نگیرند. درباره پیامک‌ها نیز به همین منوال است. نباید روی لینک پیام‌های تبلیغاتی ناشناخته کلیک کنید یا نباید اپلیکیشنی را که اهمیت آن را نمی‌دانید، تنها به علت درخواست یک پیامک ناآشنا، دانلود و نصب کنید. زیرا این موارد، روش‌های دزدی اینترنتی و فیشینگ هستند.

6- استفاده از آخرین نسخه سیستم‌عامل

برای اینکه گوشی شما از نظر امنیتی در بالاترین سطح خود قرار داشته باشد و بخش Security دستگاه بهترین حضور مراقبتی را ارائه دهد، باید علاوه بر اپلیکیشن‌ها، سیستم‌عامل Android یا iOS را به آخرین نسخه آپدیت کنید.

7- استفاده از VPN معتبر

برای اینکه اتصال ایمنی به اینترنت داشته باشید، از VPN مطمئن استفاده کنید. توجه داشته باشید که آنتی ویروس‌های معتبری مانند نورتون، VPN مطمئن در اختیار شما قرار می‌دهند که می‌توانید با فعال کردن آن، حضور ایمنی در اینترنت داشته باشید.

8- فعال سازی قابلیت Verify Apps

با فعال کردن ویژگی Verify Apps، هرگاه اپلیکیشن جدیدی دانلود می‌شود، در صورتی نصب خواهد شد که مورد تأیید قرار گیرد. در حقیقت این راهکار مانع از نصب برنامه‌هایی می‌شود که بدافزار، شرایط دانلود و نصب خودکار آنها را برای آسیب زدن به گوشی فراهم می‌کند.

9- آگاهی از تکنیک‌های مهندسی اجتماعی

هکرها و دزدان اینترنتی عموماً از تکنیک‌های مهندسی اجتماعی برای فریب دادن کاربران استفاده می‌کنند تا بتوانند اطلاعات شخصی قربانیان سایبری را با کلیک کردن این افراد روی لینک‌های ناامن افشا می‌کنند. شما باید هنگام ارتباط آنلاین با غریبه‌ها محتاط باشید و از اشتراک‌گذاری اطلاعات مهم خود از طریق شبکه‌های اجتماعی یا پیام‌رسان‌ها خودداری کنید.

10- افزایش سواد رسانه‌ای

باید اطلاعات لازم درباره نیازهای اطلاعاتی خود و روش‌های بازیابی ایمن و استفاده از آنها را یاد بگیرید و با دیگران، به خصوص کودکان و نوجوانان در میان بگذارید.

11- اهمیت دادن به پیام‌های هشداردهنده

سازمان‌هایی مانند فتا به طور مدوام پیامک‌هایی ارسال می‌کنند و شما را از جدیدترین رو‌ش‌های فیشینگ و دزدی اینترنتی آگاه می‌کنند. گاهی در پیام‌رسان‌های آنلاین نیز هشدارهای مختلف منتشر می‌شوند و نباید نسبت به آنها بی‌اهمیت بود.

در ضمن می‌توانید در جریان جدیدترین ویروس‌ها و بدافزارها قرار بگیرید و درباره روش‌های آسیب رساندن این برنامه‌ها، همراه با راهکارهای مقابله علیه آن اطلاعات کسب کنید.

12- برگرداندن گوشی به حالت کارخانه

اگر گوشی شما به بدافزار مخربی آلوده شده باشد و فایل‌های سیستم‌تان آسیب جدی دیده باشد، بهترین راهکار Rest to factory است. شما باید گوشی خود را کامل پاک کنید تا از شر ویروس‌ها خلاص شوید.

کلام آخر

در این مطلب از مجله پوبل روش‌هایی را معرفی کردیم که با کمک آنها می‌توانید محافظت از گوشی در برابر ویروس و بدافزار را به بهترین شکل انجام دهید. در ضمن نکاتی را ارائه داده ایم که با توجه به آنها مانع از ورود ویروس به گوشی خود خواهید شد.