اپل یکی از معروف‌ترین شرکت‌های تولیدکننده انواع لوازم دیجیتال مانند موبایل، تبلت، لپ‌تاپ، هدفون و ساعت هوشمند است که در طی فعالیت خود فراز و نشیب‌های زیادی را تجربه کرده است. اپل با وجود چالش‌ها و رقابت سختی که با سایر رقبای خود دارد، توانسته همچنان در رده‌های بالا از نظر کیفیت محصولات، محبوبیت و عملکرد باشد. سیستم‎‌عامل‌های iOS، MacOS و iPadOS در میان محبوب‌ترین سیستم‌عامل‌ها هستند. هر کدام طول عمری دارند و این مطلب را به طور اختصاصی به معرفی تاریخچه سیستم عامل iOS اختصاص داده‌ایم. در ادامه همراه ما باشید.

تاریخچه سیستم عامل iOS، نگاهی به انقلابی شگرف

به خوبی می‌دانیم که تنها گوشی‌های شرکت اپل هستند که از سیستم عامل iOS استفاده می‌کنند. گوشی‌هایی که بیش از 15 سال است در اختیار مردم قرار دارند و عملکردی خارق‌العاده داشته‌اند. سیستم‌عامل iOS، بخش جدایی‌ناپذیر موبایل‌های آیفون است. اگرچه آنقدر مردم محو استفاده از اپلیکیشن‌ها و قابلیت‌های حیرت‌آور ایفون هستند که کمتر به سیستم‌عامل آی‌اواس توجه می‌کنند.

اولین بار در سال 2007، سیستم عامل iOS در بستر گوشی‌های آیفون روانه بازار شد و در سال‌های بعد با تغییراتی همراه بود که ورود نسخه‌های بعدی آیفون را به همراه داشت. اکنون که در آغاز سال 2024 هستیم، سیستم‌عامل آی او اس 17 مورد استفاده کاربران قرار دارد. انتظار می‌رود این سیستم‌عامل در سال‌های آینده ارتقا داشته باشد. در ادامه تمام نسل‌های iOS یا همان iPhone System Operation را معرفی خواهیم کرد.

رشد آی او اس در گذر زمان

برای افرادی که از آخرین نسخه‌های iOS استفاده می‌کنند، رشد این برنامه در طی زمان غیر قابل تصور است. اما پشتیبانی از ویژگی‌هایی مانند صفحه‌نمایش مالتی تاچ، پست صوتی ویژوال و ادغام آیتونز از جمله پیشرفت‌های چشمگیر این سیستم‌عامل به حساب می‌آیند. حتی وجود برنامه‌های متعدد نصب‌شده در حالت پیش‌فرض، ویژگی منحصربه‌فردی بود که به آیفون نسبت داده‌اند. اکنون نیز قابلیت‌های مهم iOS 17 را در اختیار کاربران آیفون می‌توان دید که در سیستم‌عامل‌های دیگر شاید وجود نداشته باشند.

iOS 1، اولین نسل آی‌اواس

در سال 2007، اولین سیستم عامل آیفون به بازار عرضه شد و با iPod touch سازگاری کاملی داشت. این سیستم‌عامل در ابتدای مسیر تولد خود نام iOS نداشت، بلکه در نسخه‌های 1 تا 3 با اسم iPhone OS شناخته می‌شد. در حقیقت، روی همان گوشی‌ آیفون قرار گرفت اما اسمی طولانی‌تر داشت که متأثر از نام گوشی دارنده این سیستم‌عامل، یعنی آیفون بود. اما در ورژن 4 با نام iOS روانه بازار شد.

از نام آی او اس و تغییراتی که داشته، بگذریم؛ نسخه iOS 1، در سال 2008 آخرین نسخه خود را با نام iOS 1.15 در اختیار کاربران قرار داد و تا سال 2010 تحت حمایت اپل بود. پس از آن نسخه‌های جدیدتر مورد استفاده قرار گرفتند و نسخه اول عملاً از رده خارج شد.

• نام سیستم عامل: iPhone OS 1
• تاریخ تولید: 29.06.2007
• تاریخ اتمام پشتیبانی: 2010

iOS 2، ورود AppStore

در سال 2008 با آمدن نسخه جدید iOS که همچنان با نام iPhone OS شناخته می‌شد، نسخه پیشین همچنان مورد پشتیبانی بود. اما در سال 2009 آخرین نسخه آی او اس 2 تولید شد و تا 2011 تحت پشتیبانی اپل بود. اپلiOS 2  را همزمان با ایجاد کردن تمهیدات استفاده از نسل سوم اینترنت شبکه یا همان 3G در اختیار کاربران قرار داد. مهم‌ترین تغییری که آیفون با داشتن این سیستم‌ عامل iOS داشت، معرفی App Store بود که بستری برای حمایت همه‌جانبه از اپلیکیشن‌های مبتنی بر آی‌اواس به حساب می‌آمد. اپ استور امکان افزایش سطح امنیت را در آیفون فراهم می‌کرد. به همین دلیل تغییر عمده‌ای در آیفون به حساب می‌آمد.

علاوه بر App Store، شاهد تغییرات مهم دیگری در iPhone و بستر سیستم‌عامل آی او اس بودیم. 5 به‌روزرسانی در iOS 2 بیشترین آپدیت را روی برنامه Maps داشت. به نحوی که مسیر فرد پیادهWalking Direction  وسایل نقلیه Public Transit را نشان می‌داد. در ضمن Podcasts برای کاربران آیفون قابل استفاده بود.

• نام سیستم عامل: iPhone OS 2
• تاریخ تولید: 11.07.2008
• تاریخ اتمام پشتیبانی: 2011

iOS 3، آخرین نسل با نام iPhone OS

iOS 3 آخرین نسل از سیستم عامل iOS بود که با نام iPhone OS شناخته می‌شود. این نسخه از نرم‌افزار در سال 2009 در اختیار کاربران آیفون قرار گرفت و تا سال 2012 از پشتیبانی اپل برخوردار بود. ارائه iOS 3 همزمان با تولید iPhone 3GS بود. یکی از مدل‌های آیفون که در زمان خود محبوبیت قابل توجهی داشت. اما تغییرات iOS با روی کار آمدن نرم افزارهایی همراه بود که در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد.

درست حدس زدید. قابلیت کپی و پیست، جستجوی Spotlight، پشتیبانی از MMS در برنامه Message و قابلیت ضبط ویدیو با برنامه دوربین تغییراتی بودند که نسبت به آی او اس 2 قابل مشاهده بود. این در حالی بود که آیپد یا همان تبلت اپل که برای اولین بار در سال 2010 روی کار آمد، مورد پشتیبان سیستم‌عامل iOS قرار گرفت.

• نام سیستم عامل: iPhone OS 3
• تاریخ تولید: 17.06.2009
• تاریخ اتمام پشتیبانی: 2012

iOS 4، نخستین سیستم عامل با نام iOS

اولین باری که اپل سیستم‌عامل خود را iOS نام نهاد، نسخه چهارم این سیستم‌عامل بود که در سال 2010 روانه بازار شد و تا سال 2013 مورد پشتیبانی اپل قرار داشت. تعداد زیادی از المان‌های iOS مدرن را می‌توان در iOS 4 مشاهده کرد. قابلیت سازماندهی اپلیکیشن‌ها در فولدرهای مختلف، FaceTime، multitasking، iBooks، هات اسپات شخصی، Airplay و Airprint از قابلیت‌های جدیدی بودند که در iOS 4 برای اولین بار عرضه شدند. این در حالی بود که iOS 4 با آیفون اورجینال، مدل‌های قدیمی آیفون و اولین نسخه آیپاد تاچ سازگاری نداشت.

• نام سیستم عامل: iOS 4
• تاریخ تولید: 22.06.2010
• تاریخ اتمام پشتیبانی: 2013

iOS 5، روی کار آمدن iCloud

در اواخر سال 2011، شاهد خبر در دسترس بودن iOS 5 روی موبایل‌های اپل بودیم. آپدیتی که با تمرکز اپل روی بی‌سیم بودن و رایانش ابری همراه بود. رایانش ابری تحولی شگرف و فنی محسوب می‌شد که فضاهای گسترده ابری تحت پشتیبانی آن قابلیت روی کار آمدند. آیکلود (iCloud) فضای ابری در اکوسیستم اپل بود که امکان ذخیره‌سازی اطلاعات را در بستری امن مهیا می‌ساخت. در ضمن، قابلیت اتصال وایرلس آیفون به کامپیوتر و لپ‌تاپ در این نسخه ارائه شد. به این ترتیب همگام‌سازی آیتونز با کمک وای‌فای امکان‌پذیر بود. در حالی که انتقال پیامک‌ها با برنامه جدید iMessage و کسب اطلاع از پیام‌های دریافتی در مسیر Notification Center و امکان تغییر تنظیمات نوتیفیکیشن‌ها در آن بستر، برای کاربران امکان‌پذیر بود.

• نام سیستم عامل: iOS 5
• تاریخ تولید: 12.10.2011
• تاریخ اتمام پشتیبانی: 2014

iOS 6، معرفی دستیار صوتی Siri

ارائه iOS 6 در سال 2012 بسیار جنجال برانگیز بود. دستیار صوتی Siri به جهانیان معرفی و سیری انقلاب بزرگی در فناوری به وجود آورد. این قابلیت باعث پیشی گرفتن اپل از رقبای سرسخت خود شد. گوگل رقیب مهم اپل است که با معرفی اندروید، رقابت تنگاتنگی را با اپل به وجود آورد.

اپل برنامه نقشه را همزمان با عرضه iOS 6 تحت عنوان Apple Maps روی کار آورد. در حقیقت برنامه نقشه را در نسخه‌های قبلی آی او اس عرضه کرده بود. اما ایرادات زیادی در مسیریابی داشت و در این نسخه باگ‌های مختلف آن رفع شده بودند. قابلیت دیگر نیز Do Not Disturb و Passbook بود که در اختیار کاربران قرار گرفتند.

• نام سیستم عامل: iOS 5
• تاریخ تولید: 19.09.2012
• تاریخ اتمام پشتیبانی: 2015

 iOS 7، نسخه چالش‌برانگیز

بر خلاف آی او اس 6 که با استقبال کاربران همراه بود، iOS 7 با نارضایتی مخاطبان در اولین حضور خود در عرصه فناوری مواجه شد. علت اصلی این نارضایتی نیز تغییراتی بود که آیفون مبتنی بر سیستم عامل iOS 7 با خود به همراه داشت. نظارت بر پروژه سیستم عامل iOS 7 بر عهده فردی بود که پیش از این، مدیریت پروژه‌های سخت‌افزاری را بر عهده داشت. شاید بروز تغییرات آزار دهنده مثل فونت‌های بسیار ریز یا ایموجی‌های بسیار زیاد و متحرک موجب نارضایتی مراجعین شد.

اما کمی از منفی‌بافی فاصله بگیریم، باید دقت کنیم که وجود AirDrop، Touch ID، CarPlay، Control Center و Activation Lock باعث نقاط قوت نسخه هفتم از سیستم‌عامل iOS بودند.

• نام سیستم عامل: iOS 7
• تاریخ تولید: 08.09.2013
• تاریخ اتمام پشتیبانی: 2016

iOS 8، معرفی قابلیت‌های مهم

نسخه هشتم سیستم عامل موجود روی آیفون با تغییرات کلیدی همراه بود و دیگر خبری از مشکلاتی نبود که در آی‌اواس 7 اشاره کردیم. از میان ویژگی‌های کاربردی جدید آیفون‌ها می‌توانیم به contactless payment system Apple Pay اشاره کنیم. در آخرین تغییرات این نسخه از iOS، امکاناتی از قبیل Apple Music، Apple Pay، iCloud Drive، Handoff، Family Sharing، Third-party keyboards و HomeKit در اختیار کاربران قرار گرفت.

• نام سیستم عامل: iOS 8
• تاریخ تولید: 17.09.2014
• تاریخ اتمام پشتیبانی: 2016

iOS 9، زمان بهبود برنامه‌های موجود

بر خلاف 8 نسخه قبلی سیستم عامل iOS، در نسخه iOS 9 تلاش شده است تا برنامه‌های قبلی بهبود یابند و با اوضاع بهتری در اختیار کاربران باشند. با این تصمیم، اپل توانست گوشی‌های هوشمند خود را در شرایط مستحکم‌تری برای کاربران مهیا سازد. در حالی که در مقابل رقیب سرسخت خود، گوگل و سیستم‌عامل آن یعنی اندروید، بهتر قد علم کند.

نسخه نهم آی‌اواس در سال 2015 در دسترس کاربران قرار گرفت، در حالی که Night Shift، Low Power Mode و Public beta program به عنوان قابلیت‌های جدید همراه iOS 9 ارائه شدند و تا سال 2018، توسط اپل پشتیبانی شد.

• نام سیستم عامل: iOS 9
• تاریخ تولید: 16.09.2015
• تاریخ اتمام پشتیبانی: 2018

iOS 10، ارائه قابلیت شخصی‌سازی اپلیکیشن‌ها

نسخه بعدی آی‌اواس که در سال 2016 رونمایی شد، قابلیت‌های خیره‌کننده‌ای در اختیار کاربران قرار نداد. اما امکان شخصی‌سازی اپلیکیشن‌ها را برای کاربران فراهم ساخت. با بسط دادن قابلیت‌های سیری، ارتباط بین اپلیکیشن‌ها فراهم شد، بدون اینکه نیاز به باز کردن بعضی از اپلیکیشن‌ها باشد.

البته نباید بهبود برنامه iMessage با افکت‌ها و انیمیشن‌ها و همچنین روی کار آمدن قابلیت Delete built-in apps برای حذف برنامه‌هایی که روی آیفون نصب شده‌اند را در این برهه زمانی فراموش کرد.

• نام سیستم عامل: iOS 10
• تاریخ تولید: 13.09.2016
• تاریخ اتمام پشتیبانی: 2019

iOS 11، پشتیبانی از آخرین نسخه‌های آیپد و آیپاد تاچ

iOS 11 در سال 2017 روی کار آمد، در این نسخه از آی او اس تغییرات بسیار زیادی را مشاهده می‌کنیم. اما تمرکز اصلی نسخه یازدهم این سیستم‌عامل، پشتیبانی مجدد آن از آیپد یا آیپاد تاچ بود تا کاربران بتوانند به سهولت و به جای استفاده از لپ‌تاپ، از همین محصولات استفاده کنند.

تحولاتی که در این نسخه مشاهده می‌کنیم، امکان آماده کردن دست نوشته، استفاده از چند فضای کاری و روی کار آمدن یک مرورگر فایل‌ها بودند.

• نام سیستم عامل: iOS 11
• تاریخ تولید: 19.09.2017
• تاریخ اتمام پشتیبانی: -

iOS 12، تمرکز بر بهبود قابلیت واقعیت افزوده

تغییرات خاص و متحول‌کننده‌ای در نسخه iOS 12 وجود ندارند. اپل در این نسخه آی‌اواس سعی کرده رابط کاربری را با بهبود سیری، واقعیت افزوده و همراهی ARKit 2 ارتقا دهد. علاوه بر این قابلیت‌هایی در این برنامه وجود دارد که والدین با کمک آن می‌توانند نظارت بهتری روی استفاده فرزندانشان از آیفون داشته باشند.

• نام سیستم عامل: iOS 12
• تاریخ تولید: 17.09.2018
• تاریخ اتمام پشتیبانی: -

iOS 13، تمرکز بیشتر بر آیفون به جای آیپد

هنگامی iOS 13 در سال 2019 روی کار آمد که آیپد سیستم عاملی مخصوص به خود به دست آورد. در حقیقت در همان زمان iPad OS، برای آیپدها استفاده شد و دیگر نیاز نبود که iOS، پشتیبانی ویژه‌ای از آیپد داشته باشد.

در iOS 13، شاهد اپلیکیشن‌های جدید یا بهبودیافته‌ای مانند System-wide Dark Mode، گزینه‌های جدید حریم خصوصی و امنیت، سیری بهبودیافته و نقشه ارتقایافته بودیم. این بهبودها باعث شدند که آیفون همچنان جایگاه معتبر و محبوب خود را میان کاربران حفظ کند.

• نام سیستم عامل: iOS 13
• تاریخ تولید: 19.09.2019
• تاریخ اتمام پشتیبانی: -

iOS 14، افزودن Homescreen Widgets

در سال 2020 که آی او اس 14 روی کار آمد، همچنان تغییرات انقلابی و ویژه‌ای به چشم نمی‌آمد. اما رابط کاربری با اضافه شدن Homescreen Widgets، ارتقا یافت. App Library، Picture in Pictures و App Clips از دیگر تغییراتی بودند که کاربران چهاردهمین نسخه iOS مشاهده کردند.

• نام سیستم عامل: iOS 14
• تاریخ تولید: 17.09.2020
• تاریخ اتمام پشتیبانی: -

iOS 15، تجربه بهبود گسترده اپلیکیشن‌ها

در سال 2021 که آی‌اواس 15 رونمایی شد و مورد استفاده قرار گرفت، اپلیکیشن‌های قبلی ارتقا یافتند. حریم خصوصی و امنیت تنظیمات جدیدی برای ارتقای آیفون داشت، امنیت ایمیل ارتقا یافت و سیری بدون اینترنت نیز قابل استفاده بود. اما در کنار آن کاربران از ویژگی‌های جدید این سیستم عامل استقبال کردند. برای مثال فیس تایم روی کار آمد که SharePlay، Spatial Audio، Enhanced Mic Modes، Portrait Mode و Cross-Platform support همراه آن قابل استفاده بودند.

• نام سیستم عامل: iOS 15
• تاریخ تولید: 24.09.2021
• تاریخ اتمام پشتیبانی: -

iOS 16

سال 2022، کاربران آیفون شاهد آپدیت جدید سیستم‌عامل گوشی‌های خود بودند. بله iOS 16، در حالی قدم به دنیای فناوری نهاد که آپدیت‌های جدیدی روی iMessage، Apple Wallet و Spatial Audio نیز به همراه داشت.

• نام سیستم عامل: iOS 16
• تاریخ تولید: 12.09.2022
• تاریخ اتمام پشتیبانی: -

iOS 17، ارائه‌دهنده قابلیت‌های مهم به کاربران

در سال 2023، iOS 17 با طیف وسیعی از اپلیکیشن‌های ارتقایافته و ارائه قابلیت‌های کاربردی و مهم به آیفون اضافه شد. در این رابطه مقاله‌ای تحت عنوان «20 مورد از قابلیت‌های مهم iOS 17 اپل» در مجله پوبل نوشته‌ایم که توضیح مفصلی درباره ویژگی‌های جدید iOS 17 ارائه می‌دهد. با این وجود بهتر است بدانید که ارتقای تصحیح خودکار کیبورد، استفاده همزمان چندین تایمر، ارسال پیام تصویری Face Time، مجزاسازی پروفایل‌ها در سافاری و مطالعه مقالات با دستیار صوتی Siri از این موارد هستند.

• نام سیستم عامل: iOS 17
• تاریخ تولید: 18.09.2023
• تاریخ اتمام پشتیبانی: -

کلام آخر

در این مطلب به تاریخچه سیستم عامل iOS پرداختیم و تمام نسخه‌های آن را همراه با ویژگی‌های منحصربه‌فردشان معرفی کردیم. اکنون شما می‌توانید نگاهی دقیق‌تر به رشدی بیندازید که اپل در این زمینه داشته است. اگر تجربه‌ای از کار با گوشی‌های اپل داشته‌اید، خوشحال می‌شویم آن را در بخش نظرات با ما به اشتراک بگذارید.